تکرار گزارش های منفی نهادهای بین المللی از وضعیت بحرانی حقوق بشر در ایران بتدریج به معیار قضاوت پیرامون حسن روحانی و دولت او تبدیل می شود

علی‌ اخوان پور:

تکرار گزارش های منفی نهادهای بین المللی از وضعیت بحرانی حقوق بشر در ایران بتدریج به معیار قضاوت پیرامون حسن روحانی و دولت او تبدیل می شود. ابتدا بان کی‌‌مون دبیرکل سازمان ملل در گزارشی به شورای حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد که حسن روحانی به رغم وعده هایی که داده بود اقدام موثری در بهبود شرایط حقوق بشر انجام نداده و هیچ قدم قابل توجهی در ارتقا آزادی بیان و عقیده برداشته نشده است. پس از آن گزارش احمد شهید و نیز گزارش وزارت خارجه آمریکا حاکی از این بود که بحران حقوق بشر در ایران همچنان حاد است و هر چه می گذرد انفعال دولت روحانی تر آشکارتر می شود. در این میان پس از حملات بی ادبانه رهبران جمهوری اسلامی به گزارش احمد شهید، تلخی آنچه بر سر مردم ایران می آید علنی تر شد. احمد شهید گفت که وقتی با گزارش نمایندگان سازمان ملل و دبیر کل اینچنبن می کند ببینید با مردم خود چه می کنند!

 اما تصویب پیش نویس قطعنامه راهبردی اتحادیه اروپا در ارتباط با ایران و تاکید بر موضوع حقوق بشر و در خواست از هیات های خارجی برای دیدار با فعالان حقوق بشر و خانواده های زندانیان سیاسی نه یک گام، بلکه یک پرش جدی بی سابقه در ارتباط با جهانی شدن موضوع تقض حقوق بشر در ایران است؛ پرشی که با صراحت بر این تاکید دارد که دولت روحانی نمی خواهد یا فاقد توانایی لازم برای حل بحران حقوق بشر در ایران است.

در واقع بحران حقوق بشر و مسابقه رو کم کنی و اعلام اعدام های پی در پی از سوی قوه قضاییه کار را به جایی رسانده که دیگر حتی درخواست برای آزادی میرحسین موسوی و کروبی موضوعیت چندانی ندارد. زیرا وقتی همه نهادهای جهانی متفق القول تاکید می کنند که اقلیت های دینی تحت فشارند، سنی ها سهم بیشتری از اعدام دارند، مطبوعات ایران بتدریج به شرائط ماقبل آمدن روحانی باز می گردند و امید به بهبود شرائط ایران به یاس تبدیل می دیگر زندانی بودن میر حسین و کروبی امری کاملا جانبی به شمار می رود.

بحث فقط اختلاف در آمار ۳۸۵ یا ۸۰۰ اعدامی در ایران نیست. بحث بر سر این است که به رغم وعده های انتخاباتی تلاش آشکاری برای ارتقای آزادی های سیاسی و آزادی بیان یا آزادی مطبوعات از سوی دولت حسن روحانی صورت نمی گیرد. حتی فقدان بیلان مثبت و کارنامه قابل دفاع حقوق بشری روحانی کم کم او را به حاشیه می راند و بتدریج همان نقشی را که در ماههای آخر برای احمدی نژاد تعریف کردند برای روحانی تدارک می بینند. همه یه یاد دارند که در ۹ ماه آخر، احمدی نژاد رئیس جمهور بود اما عملا دیگران کشور را اداره می کردند و به جای او تصمیم می گرفتند و حتی روزهای آخراو را تهدید کرده بودند که حرف بزنی پدرت را در می آوریم. ادامه وضعیت بحرانی حقوق بشر در ایران بی تردید این قضاوت را در مجامع جهانی ایجاد می کند که حسن روحانی بازیچه دست کسانی است که از پشت صحنه ایران را اداره می کنند اما اسناد آن به امضای حسن روحانی می رسد.

حسن روحانی می تواند به جای سخنرانی هایی که به کلی گویی و سکوت معنی دار نسبت به موارد مکرر نقض حقوق بشر در ایران که بتدریج به یک موضوع بین المللی تبدیل می اشارات صریح تر و مکررتری به جریان بحران حقوق بشر در ایران داشته باشد. او حتی با رعایت همه ملاحظاتی که ممکن است موازنه قوای او با محافظه کاران افراطی را بر هم بزند می تواند صریحا به مردم گزارش دهد که مسئولیت بسیاری از خلاف کاری ها را نمی پذیرد و تکرار موارد نقض حقوق بشری فقط با هدف بی حیثیت کردن دولت او در صحنه داخلی و خارجی صورت می گیرد.

بی تردید نیرویی مافوق حسن روحانی بر اساس اهدافی دراز مدت مانع بهبود شرائط و فضای سیاسی داخلی در ایران می شود. اما سکوت روحانی این تحلیل را تقویت می کند که حسن روحانی بازی جریان قاهر قدرت در ایران را خورده واو مطیع جریانی است که سال گذشته فضای سیاسی ایران را کنترل شده و هدایت شده باز کردند تا یک رئیس جمهور تحت کنترل انتخاب شود. یعنی رئیس جمهوری که دولت او پادویی مذاکرات برای پایان تحریم ها را بر عهده بگیرد و در ضمن، با حضور او خاطره مشمئز کننده دوران احمدی نژاد و تنش های پس از انتخابات سال۸۸ آرام بگیرد. به عبارت دیگر اگر قرار باشد دولت حسن روحانی فقط درگیر اصلاح بحران اقتصادی شود و اصلاحات سیاسی وعده داده شده را فراموش کند در آن صورت می توان کفت که هم مردم با شرکت میلیونی در یک انتخابات باز هم مهندسی شده بازی فریب جریان قدرتمدار حاکم بر ایران را خوردند وهم مجموع ریاست جمهوری حسن روحانی در معرض این اتهام قرار می گیرد که از همان ابتدا راهکاری برای آرام کردن مردم سرخورده ایران و استهلاک آخرین توان جنبش سبز در ایران بوده است.

تصویب پیش نویس قطعنامه راهبردی اتحادیه اروپا در ارتباط با ایران و همچنین اقدام شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و تصویب قطعنامه‌ای برای تمدید ماموریت احمد شهید به عنوان گزارشگر ویژه در امور ایران حاکی از این است که در چهارچوب نرم های بین المللی حداقل در بخش حقوق بشر کارنامه دولت حسن روحانی رسما شکست خورده است و نیاز به بازبینی مجدد دارد. قطعنامه راهبردی اتحادیه اروپا و تمدید ماموریت احمد شهید برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران به مفهوم صلاحیت نداشتن نهادهای داخلی ایران، یعنی دولت ایران در اداره امور مربوط به حقوق بشر است؛ امری که نهادهای ین المللی را برای اصلاح جریان نقض حقوق بشر در ایران فعال می کند.

تا اینجا:

۱- کل فعالیت های هسته ای ایران با جزئیات تحت نظارت آژانس و ناظران بین المللی قرار دارد.

۲- کلیه فعالیت های مالی ایران در سطح بین الملل بر اساس تحریم های سازمان ملل و آمریکا و اتحادیه اروپا تحت نظارت دقیق ناظران بین المللی قرار دارد.

۳- موارد نقض فاحش حقوق بشر نیز زمینه ساز تمدید ماموریت ناظر بین المللی بر فعل و انفعال های داخلی ایران شد. هر چند با اصلاحات سیاسی داخلی و پیگیری های جدی تر حسن روحانی می شد هم با گزارش گزارشگر سازمان ملل کنار آمد و هم زمینه ساز تعدیل دو تحریم اول و دوم شد.

 به این ترتیب سال۱۳۹۳ در شرائطی آغاز می شود که همانند عراق پیش از سقوط صدام حسین بسیاری از امور کشور از سوی ناظران بین المللی مدیریت و اداره می شود. با این تفاوت که در مورد ایران، ظاهرا از این به بعد فقط گام های بسیار جدی ایران از جمله در زمینه حقوق بشر است که تحریم ها را تعدیل می کند و امکان ادامه مذاکرات هسته ای را فراهم می سازد.